EUDR-compliance: is jouw organisatie er klaar voor?
Zo bereid je je stap voor stap voor op de EU Deforestation Regulation
Guidance
Deel dit artikel
De EU Deforestation Regulation (EUDR) is meer dan een extra verplichting. Het is een belangrijke stap voor bedrijven die hun duurzaamheidsambities écht willen omzetten in concreet en toekomstbestendig beleid.
Hoewel de Europese Commissie onlangs de planning en overgangsregelingen heeft aangepast, verandert dat weinig aan de kern van de uitdaging. De EUDR vraagt om een doordachte aanpak en duidelijke keuzes.
Voor duurzaamheidsverantwoordelijken is dit hét moment om niet alleen de details van de wet te begrijpen, maar ook het gesprek te voeren met directie en bestuur. De EUDR heeft namelijk directe gevolgen voor juridische risico’s, toegang tot markten en de manier waarop je als bedrijf omgaat met natuurgerelateerde risico’s in de hele keten.
Eén ding is duidelijk: elk bedrijf dat producten of grondstoffen op de Europese markt brengt, moet straks kunnen aantonen dat deze volledig ontbossingsvrij en legaal geproduceerd zijn. En de tijd om je daarop voor te bereiden wordt steeds korter.
Het opzetten van de juiste systemen en samenwerkingen met leveranciers kost tijd – en vraagt om sterk leiderschap en een heldere koers.
Leiderschap dat nieuwe regelgeving weet te vertalen naar strategische kansen: met oog voor risico’s, maar vooral voor de mogelijkheid om voorop te lopen met een toekomstbestendige, ontbossingsvrije keten.
Hieronder vind je een overzicht van wie in actie moet komen, wat er precies moet gebeuren en wanneer – zodat je gericht stappen kunt zetten richting een solide en toekomstgerichte EUDR-aanpak.
Waarom de EUDR nú aandacht verdient
De EUDR markeert een grote verandering in Europese wetgeving. De regel schrijft voor dat een breed scala aan grondstoffen en producten die op de EU-markt worden gebracht – waaronder materialen die jouw organisatie mogelijk inkoopt, verkoopt of produceert – aantoonbaar ontbossingsvrij en legaal geproduceerd moeten zijn. Dat betekent: niet afkomstig van land dat na 31 december 2020 is ontbost, en geproduceerd volgens de wetgeving van het land van herkomst.
Waarom dit ertoe doet:
- Juridische risico’s – Niet voldoen aan de regels kan leiden tot weigering van toegang tot de EU-markt, hoge boetes en reputatieschade.
- Risico’s in de keten – Veel landbouw- en bosgerelateerde grondstoffen maken deel uit van complexe, wereldwijde ketens. Als je werkt met producten als rundvlees, cacao, koffie, soja, palmolie, rubber of hout (of afgeleide producten), moet je jezelf afvragen: kan mijn product worden herleid tot ontbost gebied of illegale productie?
- Strategische kansen – Bedrijven die nu in actie komen, kunnen zich onderscheiden met duurzame inkoop, sterke traceerbaarheid en een veerkrachtige keten. Wachten is geen optie.
De nieuwste updates vanuit Brussel
De Europese Commissie heeft onlangs een voorstel gedaan om de EU Deforestation Regulation (EUDR) op enkele punten aan te passen. Het doel daarvan is om de invoering soepeler te laten verlopen en de administratieve lasten te verlichten – maar zonder de richting of de kern van de wet te veranderen.
Belangrijk is dat de voorgestelde vertraging alleen geldt voor kleine en micro-ondernemingen, niet voor grotere bedrijven. Volgens de aangepaste planning geldt het volgende:
Voor primaire marktpartijen (middelgrote en grote bedrijven):
- Zij blijven verplicht om een zorgvuldigheidsverklaring in te dienen wanneer ze producten op de EU-markt brengen.
- De wet treedt in werking op 30 december 2025, met een overgangsperiode van zes maanden zonder controles of sancties, zodat bedrijven geleidelijk kunnen overschakelen.
Voor kleine en micro-ondernemingen uit landen met een laag risico:
- Zij hoeven slechts één vereenvoudigde verklaring in te dienen via het EUDR IT-systeem.
- De invoering is uitgesteld tot 30 december 2026 (in plaats van de oorspronkelijk geplande 30 juni 2026).
Voor handelaren of andere partijen verder in de keten (ongeacht de grootte):
- Zij hoeven zelf geen zorgvuldigheidsverklaringen meer in te dienen.
- Ze moeten enkel de verklaringcode van hun leverancier verzamelen en doorgeven aan hun klant.
Met deze aanpassingen wil de Europese Commissie het proces vereenvoudigen, zonder het doel uit het oog te verliezen: ontbossing tegengaan bij producten die op de Europese markt terechtkomen.
Het voorstel moet nog worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de Raad van de EU voordat het in werking treedt. De verwachting is dat de bespreking en goedkeuring nog voor het einde van het jaar plaatsvinden.
Bouw nu aan je EUDR-aanpak
Veel bedrijven zijn geneigd te wachten tot alle onderdelen – zoals de landenclassificatie, sectorspecifieke richtlijnen en het IT-register – volledig duidelijk zijn.
Maar dat is een valkuil:
- De kernverplichtingen van de EUDR zijn al van kracht; alleen de toepassingsdatum is uitgesteld. Dat betekent dat je nu al moet beginnen met het betrekken van leveranciers, uitvoeren van audits en opzetten van traceerbare ketens.
- In de praktijk zijn toeleveringsketens complex. Het verzamelen van locatiegegevens, het verifiëren van landgebruik en het koppelen van productstromen kost tijd – vaak maanden, soms zelfs jaren.
- Bedrijven die nu in actie komen, bouwen aan een veerkrachtige keten, voorkomen last-minute stress en zetten de toon voor toekomstbestendige inkoop.
Acht praktische stappen om je voor te bereiden op de EUDR
Deze wetgeving verandert fundamenteel hoe wereldwijde toeleveringsketens functioneren. Als leider heb je een keuze: afwachten en op het laatste moment proberen te voldoen, of nu al de regie nemen, je keten toekomstbestendig maken en daarmee een voorsprong opbouwen.
- Neem het voortouw. Maak naleving van de ontbossingsvrije verplichtingen een strategische prioriteit – geen los duurzaamheidsproject, maar onderdeel van de kern van je bedrijfsvoering. Wijs een directielid aan als sponsor en zorg dat verantwoordelijkheid wordt ingebed bij inkoop, juridische zaken en ESG-teams.
- Ga aan de slag. De deadlines naderen snel: 30 december 2025 voor middelgrote en grote bedrijven, 30 juni 2026 voor micro- en kleine ondernemingen. Zorg direct voor interne afstemming en een duidelijk plan voor middelen en capaciteit.
- Breng traceerbaarheid in kaart. Bouw een actuele database met de geografische herkomst van alle relevante grondstoffen en producten – inclusief coördinaten en leveranciersinformatie – zodat je voldoet aan de due diligence-verplichtingen.
- Beoordeel en prioriteer risico’s op ontbossing. Voer risicoanalyses uit per gebied en keten om hoogrisicobronnen te identificeren. Gebruik betrouwbare databronnen en geospatiale tools om leveranciers te monitoren en te begeleiden.
- Versterk samenwerking met leveranciers. Werk direct samen met leveranciers – vooral kleine producenten en partijen in hoogrisicogebieden – om de kwaliteit, betrouwbaarheid en beschikbaarheid van traceerbaarheids- en legaliteitsdata te verbeteren.
- Evalueer en verbeter due diligence-systemen. Zorg dat systemen flexibel zijn voor veranderende EUDR-eisen, onderscheid maken naar landenrisico en naadloos aansluiten op IT-rapportage en auditprocessen.
- Integreer in je kernstrategie. Verwerk traceerbaarheid, risicobeheer en leveranciersbetrokkenheid in duurzaamheids-, ESG- en verantwoord-inkoopstrategieën. Koppel voortgang aan KPI’s van het management.
- Gebruik de overgangstijd slim. De voorgestelde overgangsperiodes van de EU bieden ruimte om systemen te testen, datalekken te dichten en leveranciers gereed te maken. Gebruik deze tijd om vooruit te werken, niet om uit te stellen.
Het vertalen van de EUDR naar concrete actie hoef je niet alleen te doen. De experts van Anthesis staan klaar om je te begeleiden – van het in kaart brengen van risico’s en het opzetten van traceerbare ketens tot het versterken van samenwerking met leveranciers en het integreren van ontbossingsrisicobeheer in je bedrijfsstrategie.
Of je organisatie nu aan het begin staat of al werkt aan volledige traceerbaarheid: Anthesis helpt je om met vertrouwen de volgende stappen te zetten. Als erkende partner van de Accountability Framework Initiative brengt Anthesis internationale best practices, technische expertise en sectorspecifieke ondersteuning samen – afgestemd op de uitdagingen en prioriteiten van jouw organisatie.
Contact
Onze natuurexperts helpen bedrijven wereldwijd om nieuwe wetgeving om te zetten in concrete stappen – en duurzaamheidsambities te vertalen naar echte vooruitgang. We denken graag met je mee over hoe jouw organisatie kan toewerken naar een ontbossingsvrije keten en naleving kan gebruiken als kans om duurzaam het verschil te maken.
Bezig met laden…
