
Deel dit artikel
Op 19 september 2023 bereikten de Raad en het Parlement van de EU overeenstemming over het voorstel voor de richtlijn ‘Empower Consumers for the Green Transition’ (ECGT), die op 30 maart 2022 werd gepubliceerd. Dit voorstel van de Europese Commissie verandert twee bestaande richtlijnen, de Richtlijn Consumentenrechten (CRD) en de Richtlijn Oneerlijke Handelspraktijken (UCPD). De ECGT heeft als doel om consumenten meer te betrekken bij de uitvoering van de Green Deal en om bedrijven te dwingen de informatie over de producten die ze verkopen te verbeteren.
Als consument moet je de klimaatimpact van het product dat je koopt en de claim die er op staat kunnen begrijpen. Dit betekent inzicht in de CO2e-voetafdruk van het product, en wat de reductie is die in de loop der tijd is bereikt. Ook moet duidelijk zijn hoe de resterende broeikasgasemissies zijn gecompenseerd met geverifieerde offsettingprojecten. Al deze informatie moet worden geverifieerd door auditors die door de EU erkend zijn, om greenwashing te voorkomen. Ook moet de onderbouwing van de claim openbaar worden gemaakt op een voor de consument begrijpelijke manier.
John Leppers, directeur van Anthesis:
“Wij zijn blij met de richting die de EU nu inslaat. Bedrijven worden hiermee geholpen om echt werk te maken van het terugdringen van de uitstoot van alle broeikasgassen. Daarnaast kunnen ze de verantwoordelijkheid nemen voor de resterende uitstoot door te investeren in gecertificeerde projecten. Transparantie, externe verificatie en duidelijke communicatie naar de klant zijn noodzakelijk voor een robuust klimaatbeleid. Climate Activator Group past dit al meer dan 20 jaar toe en heeft het onderdeel gemaakt van haar standaard.”
Duidelijkheid over de overeenkomst
Het zal enkele weken duren voordat de volledige overeengekomen wettekst is afgerond en goedgekeurd door de Raad en het Parlement; na publicatie treedt deze in werking. De lidstaten hebben dan 18 maanden de tijd voor de nationale implementatie van de wet, plus 6 maanden om met de handhaving te beginnen. Tegenstrijdige berichten in de media leiden tot verwarring en wekken de indruk dat er een volledig verbod is op ‘klimaatneutraal’ claims en compensatie. Daarom hebben wij de woordvoerder van de Raad benaderd voor meer informatie en duidelijkheid. Lees de reactie van de woordvoerder van de Raad.
Volgens Jos Cozijnsen, onze Carbon Specialist/LLM, heeft de woordvoerder van de Raad bevestigd:
“Het verbod heeft alleen betrekking op ‘niet-geverifieerde’ compensatie. De producent of handelaar van een product die deze claim wil gebruiken, moet transparant zijn over het compensatieproject en de reducties moeten onderbouwd en geverifieerd zijn. Het akkoord handhaaft de doelstellingen van het originele voorstel, maar is op enkele punten verbeterd. Zo moet de carbon footprint alle broeikasgasemissies omvatten. Dus niet alleen CO2, maar bijvoorbeeld ook methaan.”
René Toet, Managing Director:
“De aankomende wetgeving van de EU verbiedt greenwashing en reguleert offsetting, of compensatie, volgens strikte criteria. Compensatie is een erkend instrument dat nodig is om de Global Climate Goals te realiseren, ook door de EU. Met ons certificeringsprogramma, dat in januari 2021 is geïntroduceerd, hebben we op dat moment de lat al even hoog gelegd als de EU nu doet. We ontwikkelen ons programma verder en stemmen het af op alle komende richtlijnen en verplichte rapportagenormen. Dit geeft koplopers en duurzaamheidsleiders in verschillende sectoren het vertrouwen dat hun inspanningen om hun uitstoot te verminderen en te compenseren met geverifieerde carbon credits, in overeenstemming met onze standaard, wordt gezien als het nemen van volledige en echte verantwoordelijkheid voor hun impact op het klimaat. Daar kunnen ze trots over communiceren.”
Claims over klimaatneutraliteit op producten
Ellen Brouwer, onze Certification Programme Manager, zei:
“Dit soort claims wordt verboden als er geen uitstekende prestaties over reductie en compensatie zijn aangetoond. Ons programma vereist zowel reductie in lijn met de wereldwijde klimaatdoelen uit het klimaatakkoord van Parijs als gecertificeerde compensatie. Dat wordt geverifieerd door geaccrediteerde, onafhankelijke certificeringsinstanties, waardoor we nu al op één lijn zitten met alle huidige regelgeving en best practices. Compensatie is slechts een tijdelijke maatregel; uiteindelijk moet de uitstoot nul zijn en daar streeft ons programma naar. We volgen alle ontwikkelingen op het gebied van regelgeving op de voet en passen de inhoud van ons certificeringsprogramma aan zodra de richtlijnen definitief zijn. We verwachten tegen het einde van dit jaar een nieuwe Trademark en Claims Policy te publiceren, als eerste overgang naar dit nieuwe tijdperk van het maken van claims. Al deze aanpassingen, in de verplichte regelmatige herziening van alle documenten van het Programma, worden gedaan in overeenstemming met ISEAL’s ‘Code of Good Practice.”
Link naar andere relevante EU-regelgeving en initiatieven
- De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), geldig vanaf 2024, regelt hoe grote en beursgenoteerde ondernemingen hun klimaatimpact en “plannen voor aanpassing aan de doelstelling van de Unie om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn” moeten rapporteren. Ze zijn ook geïnteresseerd in het niveau en de omvang van de broeikasgasemissies en -verwijderingen die aan de onderneming worden toegeschreven, inclusief de mate waarin de onderneming compensaties gebruikt en de bron ervan. Om een klimaatneutrale economie te bereiken, moeten de normen voor broeikasgasboekhouding en compensatie op elkaar worden afgestemd.
- European Sustainability Reporting Standards (ESRS) moet de duurzaamheidsinformatie specificeren die een onderneming moet bekendmaken in overeenstemming met CSRD.
- Er staat “als je als organisatie compenseert en moet rapporteren volgens CSRD, dan is het verplicht dat je op schema ligt met je reductie. Je kunt ervoor kiezen om vrijwillig te compenseren, maar het moet duidelijk zijn dat je niet compenseert om je voetafdruk te verkleinen. En als je als organisatie compenseert, wordt het sterk aanbevolen om te investeren in technische verwijdering.
- Als de onderneming een “netto nul-emissie” opgeeft, moet ze uitleggen hoe de resterende broeikasgasemissies (ongeveer 5-10% van de broeikasgasemissies, tenzij er een gerechtvaardigde sectorale variatie is) worden geneutraliseerd door bijvoorbeeld broeikasgasverwijderingen in de eigen activiteiten en waardeketen.
- In het geval dat de onderneming publiekelijk beweringen heeft gedaan over “broeikasgasneutraliteit waarbij gebruik wordt gemaakt van carbon credits, verklaart zij (…) de geloofwaardigheid en integriteit van de gebruikte koolstofkredieten, onder meer door te verwijzen naar erkende kwaliteitsnormen”.
- Green Claims Directive (GCD), wordt in maart 2023 door de Europese Commissie voorgesteld om greenwashing te helpen voorkomen. De richtlijn schrijft voor dat alle groene claims, zoals klimaatneutraal, volledig moeten worden onderbouwd en geverifieerd door de EU erkende verificateurs. Dat betekent ook dat de onderbouwing transparant moet zijn en openbaar moet worden gemaakt. In wezen betekent dit dat elke groene claim volledig moet worden uitgelegd en bewezen, d.w.z. dat de voetafdruk moet worden gedeeld, de behaalde reducties, de aard van het compensatieproject, enz.
- Carbon Removal Certificates Framework (CRCF): ontwikkelt hoe vrijwillige Carbon Removal certificaten gegenereerd en gebruikt kunnen worden in de EU. De besprekingen in de EU Expert Group zijn nog gaande.
- Ook relevant is het werk van de Internationale Integrity Council for the Voluntary Carbon Market (IC-VCM) en het Voluntary Carbon Markets Integrity Initiative (VCMI), dat wordt ondersteund door overheden, bedrijven en NGO’s om de kwaliteit en transparantie van de wereldwijde vrijwillige markt voor compensatie te verbeteren.
- De IC-VCM heeft criteria gepubliceerd voor de beoordeling van categorieën carbon credits en methodologieën: het zogenaamde ‘Core Carbon Principles Label’ (CCP) voor carbon credits die gebruikt kunnen worden. De beoordeling van compensatieprojecten en -methodologieën is in volle gang. CNG volgt de ontwikkelingen op de voet via IETA en ICROA.
- De VCMI heeft eind juni 2023 haar VCMI Claims Code of Practice gelanceerd voor organisaties en in november worden meer documenten, bijvoorbeeld voor producten, gepubliceerd voor openbare raadpleging.